انسولین هورمونی است که مانند یک کلید درب سلولها را بر روی ورود گلوکز (نوعی قند) از جریان خون بازمی کند، تا مولکولهای گلوکز در فرآیند تولید انرژی شرکت کنند. گاهی این فرآیند قفل و کلید به خوبی کار نمی کند و مولکولهای گلوکز در داخل خون انباشته می شوند. حتی این اتفاق زمانیکه بدن به اندازه ی کافی انسولین تولید می کند نیز ممکن است رخ دهد. دانشمندان در مورد چگونگی این اتفاق نظریاتی دارند اما هنوز نمی توانند با اطمینان در مورد علت عدم پاسخ سلولها به انسولین نظر دهند.
معمولاً مقاومت به انسولین نشانه ای ندارد بهمین دلیل گاهی فرد به این عارضه برای مدت طولانی مبتلا می باشد اما از ابتلا خود به این بیماری بی اطلاع است . افرادیکه به مقاومت به انسولین مبتلا هستند گاهی لکه های تیره ای را بروی پوست گردن، آرنج، زانوها، دست ها و زیر بغل خود مشاهده می کنند.
اضافه وزن شانس ابتلا به مقاومت به انسولین را افزایش می دهد، ناکافی بودن فعالیت بدنی و ورزش، بالا بودن فشار خون یا کشیدن سیگار عواملی هستند که خطر ابتلا فرد را به مقاومت به انسولین افزایش می دهند .
برخی مسائل مربوط به سیستم گردش خون نیز می تواند شانس ابتلا به مقاومت به انسولین را افزایش دهد که از جمله می توان به پایین بودن مقدار کلسترول خوب (HDL) ، بالا بودن تری گلسیریدها درخون، بیماری قلبی، سابقه ی سکته ی مغزی و بیماریهای عروقی در گردن یا پا اشاره کرد.
در آمریکائیان با تبار آفریقایی، هیسپانیک/ لاتین، بومیان آمریکایی، آمریکائیان آسیایی تبار و افرادی با نژاد جزایر اقیانوس آرام احتمال ابتلا به مقاومت به انسولین بیشتر است. چنانچه والدین، برادر یا خواهر شما به دیابت نوع 2 مبتلا باشند، شما در معرض خطر بیشتری قراردارید اگر مادر شما در دوران بارداری شما به دیابت حاملگی مبتلا بوده است خطر ابتلا شما به مقاومت به انسولین افزایش می یابد.
آزمایش مقاومت به انسولین پیچیده و ناراحت کننده است بنابراین پزشک ممکن است برای شما آزمایش پیش دیابت(قندخون بالاتر ازحد طبیعی) را درخواست دهد. آزمایشگاه میزان گلوکز موجود در خون شما را پس از ناشتا اندازه گیری می کند یا میانگین غلظت قند خون شما را در طی چندماه گذشته با آزمایش هموگلوبین A1C اندازه گیری می کند، بالا بودن جواب این آزمایشات نسبت به حالت طبیعی نشاندهنده ی مقاومت بدن شما به انسولین خواهد بود.
برای پانکراس ادامه ی تولید مقادیر اضافه تر از انسولین برای جبران مقاومت به انسولین و ورود گلوکز به داخل سلولها سخت است و در نهایت سلولهای سازنده ی انسولین از کار می افتند که این مسئله منجر به پیش دیابت و دیابت نوع 2 می شود . اگر در مراحل اولیه ی مقاومت به انسولین از این مشکل مطلع شده و شیوه ی زندگیتان را تغییر دهید می توانید از ادامه ی این روند بسوی پیش دیابت و دیابت نوع 2 جلوگیری نمایید.
مصرف مواد قندی، غلات تصفیه شده و چربیهای حیوانی را کاهش دهید و مقادیر بیشتری سبزیجات، میوه و غلات سبوس دار، استفاده نمایید. این نوع الگوی تغذیه ای به شما کمک می کند به وزن سلامت خود برگردید. همچنین این شیوه به سلولهای شما کمک می کند تا از انسولین ساخته شده در بدنتان بهتر استفاده کنند. رژیم غذایی DASH که برای افراد مبتلا به فشارخون بالا طراحی شده است، مثال خوبی از یک رژیم غذایی سالم است. در این رژیم مصرف نمک محدود شده است. این رژیم می تواند به کاهش مقاومت به انسولین کمک کند بخصوص اگر از وزن شما کاسته شود و به فعالیت بدنی بیشتری بپردازید. مطالعات همچنین نشان داده اند بین کمبود ویتامین D و کاهش پاسخ بدن به انسولین ارتباط وجود دارد.
فعالیت فیزیکی تأثیر بسیار زیادی در کاهش مقاومت به انسولین دارد. ورزش همانند یک رژیم غذایی سالم به شما در کاهش وزن کمک می کند. ورزش همچنین به سلولها برای استفاده از انسولین بخصوص سلولهای ماهیچه ای کمک می نماید. هدف انجام حداقل 30 دقیقه فعالیت فیزیکی در اکثر روزهای هفته است شدت این فعالیت ها باید به اندازه ای باشد که ضربان قلب شما بحدی افزایش یابد که تنفس اندکی سخت تر شود.
تغییرات سبک زندگی بهترین درمان برای مقاومت به انسولین است اما اگر بدن فردی مقاوم به انسولین شود و ابتلا او به دیابت نوع 2 بسیار محتمل باشد، پزشک داروی متفورمین را برای او تجویز خواهدکرد. این دارو از ابتلا افراد دارای اضافه وزن به دیابت نوع 2 جلوگیری کرده یا آنرا به تأخیر خواهد انداخت.
مقاومت به انسولین بخشی از سندرم متابولیک است. برای ابتلا به سندرم متابولیک یک فرد باید حداقل 3 ویژگی از موارد زیر را داشته باشد: دور کمر بزرگ، بالابودن تری گلیسرید خون، پایین بودن کلسترول HDL، بالا بودن فشارخون، بالا بودن قندخون بیش از میزان طبیعی. سندرم متابولیک خطر ابتلا به دیابت، بیماری قلبی و سکته را افزایش می دهد.
درافرادی که به انسولین مقاوم هستند میزان التهاب درسراسر بدن بالاتر است. در سایر بیماریها نیز این التهاب دیده می شود. مقاومت به انسولین با بیماری قلبی عروقی، تشکیل لخته درشریان ها، بیماری کلیوی ، بیماری کبدی، سندرم تخمدان پلی کیستیک و آرتریت روماتوئید مرتبط می باشد.
منبع:
www.webmd.com/diabetes/ss/slideshow-insulin-resistance